Bir süredir Kırklareli bölgesinde, Kırklareli İl Kent Konseyi (Göksal Çidem) ile birlikte mağara araştırmaları yürütüyoruz. Buradaki amaç bilinen mağaraların GPS koordinatlarının tespiti ve tekrar fotoğraflandırılmasıdır. Bu esnada yeni mağaraların ihbarı ve tespitleri yapılmıştır. Tespit edilen mağaraların yakınlarına patlatmalı taş ocağı, maden ya da RES başvuruları vardır.
Proje için yapılan fauna çalışmalarının tutarsız ve yetersiz olması, arıcılık ile ilgili herhangi bir çalışmanın yapılmamış olması, proje sahasının yakın çevresinde koruma altındaki birçok yarasa tarafından kışlama, yavrulama ve yavru yetiştirme tüneği olarak tüm yıl boyunca kullanılan Bağlar ve Ocak mağaralarının yer aldığı projenin ÇED raporunda bu mağara ve yarasalara ilişkin hiçbir bilgi verilmediği, bu mağaraların ve yarasaların proje kapsamındaki faaliyetlerden olumsuz etkilenme riski yüksek olduğu için dava konusu alanda yapılacak “Kalker Ocağı Kırma Eleme Tesisi Kapasite Artışı Projesi” faaliyetleri için verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı’nın biyolog açısından yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır. Pınarhisar Yenice Köy Tempo Patlatmalı Madencilik projesi iptal edilmiştir.
Bu bağlamda Koyunbaba ve daha önceden Dupnisa mağarası zarar görmekten kurtulmuştur. Yaklaşık 1 sene önce bölgedeki iki mağaranın ihbarı için gittiğimizde bu mağaraların daha önce çalışılmış Ocak ve Bağlar mağaraları olduğunu tespit ettik (Yıldız dağları biosfer raporu, MTA). Bu esnada yakınlarına açılmak istenen taş ocağı içinde 10 günlük ÇED itiraz süreci başlamıştı. Eldeki raporlar, yeni fotoğraflar (GPS koordinatları ile birlikte) ve daha önce yazılmış raporlar (Koruma altındaki yarasa türleri) mahkemeye verildi ve etkili oldu. Ayrıca mağara veri tabanı bilgileri bu davada kullanıldı. Bu bağlamda haklı bir sonuç aldığımız çabalarımızın sonuca gittiği bu anda herkesin emeğine teşekkür ediyoruz. Dava sonucu emsal karardır. Başka itirazlarda ve benzeri davalarda kullanılabilir.
Şu aşamada Sergen köyünde bu şekilde bir itiraz süreci vardır ve yeni bulunan Kale Kostedikli mağarası bu bağlamda dava dosyasına girmiştir. Ayrıca çoğu mağaranın yakınlarında Trak kale kalıntıları vardır. (Bkz Koruköy mağarası)
Arkeo-mağara ilişkisi özelinde raporlar ile dava dosyalarına bilgilendirme yapmaktayız. Karadere, Karlık, Kuşlu, İki Taş Arası mağaraları içerisinde yoğun defineci tahribatı tespit edilmiştir. Fotoğraf, rapor ve haritası ile birlikte yerel medya ve ana akım medyada haber yapılmış kamuoyu bilgilendirilmiştir. İlgili mağaraların ÇED itiraz süreçlerine Mağaracılık Federasyonu ve Mağaracılık dernekleri, kulüpleri ve grupları ayrı ayrı itiraz dilekçelerini göndermişlerdir. Kanal İstanbul Projesi kapsamında kalan Yarımburgaz mağarası için arkeo-mağara ilişkisi noktasında itirazlar gerekli mercilere gönderilmiştir.
Kırklareli’ne mağara ihbarlarını değerlendirmek üzere gittiğimizde, merkeze yakın bir tarlada bulunan delik/kapak tespiti yapıldığında yaklaşık 1500 metrelik bir su sistemi tespiti yapıldı. Resmi araştırma izinleri alındıktan sonra yapılan araştırmada bölge 1. derece sit alanı ilan edildi. https://magara.org/cave/kirklareli-su-temin-tunelleri/
Şu an bölgede 10 civarında bakılması gereken mağara ihbarı mevcuttur. Bulunan mağaraların yerel basında haber yapılması, kamuoyunun bilgilendirilmesi, veri tabanı bilgilerinin (makale, harita, gezi raporları, fotoğraflar) kullanılması bu mücadelede çok etkili olmaktadır. Bir model olarak alabileceğimiz bu mücadele şeklini diğer bölgelerde de uygulamak mümkündür.
Ali Hakan Eğilmez
Galeri Mağara Araştırma Grubu