Kadın Mağara Kurtarmacılar Çalıştayı – Slovenya

Çalıştayın 24 Haziran – 1 Temmuz tarihlerinde olmasına rağmen işlemler çok önce başladı. Federasyon mail grubuna gelen mail ve Oktay Balaban’ın yardımları ile DEÜMAK ve İZMAD’dan da destek alarak 23 Haziran günü yola çıktım. Resmiyette gri pasaport ile okul tarafından görevlendirilmiş idim. Ljubljana’ya vardığımda saat 19.00 civarıydı. Ales Strazar ile iletişime geçtim ve yönlendirmeler ile bir araç geldi ve Katarina beni aldı. Çalışmalar Sezana’da olacağı için orada bulunan hostele geçtik.

Ortam samimiydi ama iletişim kurmak çok zordu. İngilizce konusunda karşılıklı sıkıntılar vardı. 24 Haziran olduğunda akşama doğru katılımcılar tamamlanınca bir toplantı yapıldı. Katılımcılar Slovenya, Montenegro, Macaristan, İsviçre, Ukrayna, Almanya, Hırvatistan ve Türkiye’dendi. Toplantıda çalıştay programı sunuldu. Bu programın içeriğinde her sabah 07.30’da kahvaltı, 13.00’te öğle yemeği, 19.00’da akşam yemeği ve günün sonunda değerlendirme niteliğinde aksamadan her gün toplantı vardı. 3 gün kayada çalışma ve 3 ayrı mağara kurtarması da plandaydı fakat daha sonrasında kayada yeterince çalışamadığımız için eğitmenler ilk mağarayı iptal edip kayada çalışmamızı uygun gördü.

Çalıştay

Teknikler 25 Haziran’da önce hostelin karşısındaki itfaiye binasında self rescue ile başladı. Öğlenden sonra ise kayaya geçilerek “Çift Makara Sistemi” (Bernard System) çalışıldı. Bu sistem ile aktarmaya gerek olmadan aynı ip ile kazazede indirilip kaldırılabiliyor. Bu manevralar tekrar edilerek gün bitirildi. 26 Haziran Salı günü kayada ek olarak trolyen hattı kurmayı çalıştık. İki farklı sistem vardı biri stop desandör ile hattı sabitleme, diğeri ise her iki uçta da yarım kazık düğümünün bulunduğu Half Italian adlı sistem.

Son olarak da tek makarayla kurduğumuz Counter Weight hattı kurulumu ve manevra çalışmalarını yaptık. Bu çalışmada 45 kilo olduğumdan Ales’in taş dolu çanta takma isteğine uymak zorunda kalıp Counter Weight olarak ben ve “stonebag”im manevrayı çalıştık. Bu Counter Weight hattında bulunan muhtar, kontrolör olarak adlandırdığımız kişiye Slovenya’da ise regulator dedik. Çalışmalar sırasında oldukça sıkıntı yaşadım.

Eğitmenler kendi aralarında çok fazla Slovence konuşuyorlardı ve İngilizce komutlardan anlam çıkarmak oldukça güçtü. İşte 26 Haziran günü regulator olduğumda solumdaki ipte 1 metre yukarımda bulunan egitmenimden gelen PUULLLL, HOOOLLDD, NOOOO, NOT THAT ONE, THIS ONEEE bağırışları ile hiçbir şey anlamayıp oldukça öfkelenmiştim. Anlayamadığının farkına varınca vücut dilini kullandı. İkimiz de oldukça öfkelenmiştik anlatamıyordu, anlayamıyordum. Gün bittiğinde bildiğim bilgiler de birbirine girmisti, orada tanıştığım arkadaşım Olga ile manevraları defter üzerinde çalıştık ve her şeyi oturttum.

İletişim çok önemliydi ve Slovenya’da oldukça eksikti. O akşamki toplantıda ve devam eden günlerde herkes tarafından bu iletişimsizlik dile getirildi. 27 Haziran’a gelince tekrar kayaya gittik ve 3 ayrı CW hattından sedyesiz kazazede aktarımı yapıldı. İlk hatta muhtar/kontrolör/regulator idim. İyi bir iş çıkardık. Oradaki en önemli şey çalışma arkadaşlarıydı. Doğru çalışma arkadaşlarıyla teknikler oldukça anlaşılır çalışılabiliyordu. Ayrıca o gün trolyen ve çekme salma ipi hatları ile sedye aktarımı yapıldı. Akşam olduğunda yarın mağarada kurtarma yapacaksınız dendi. 

İkinci Gün

Sanırım o gün aramıza Maks Marela da katıldı. Oldukça kurtarma operasyonu yapılan Slovenya’da Maks at bile kurtarmış. 28 Haziran günü kahvaltıdan gelindiği gibi mağara haritası çizildi ekipler ve liderler belirtildi. Daha sonra 2 km yakinimizdaki yaklaşık 100 metre derinliğindeki mağaradan kazazedeyi çıkardık. Skamprlova Mağarasına gittiğimiz gibi 10.10’da giriş başladı. Mağara girişinde Ema içeri girenlerin saat ve isim olarak kaydını tutuyordu. İki ayrı iniş olduğu için iki ayrı ekip vardı. Ben dip ekibindeydim ve Jana’nın önderliğinde Olga, Yulia, Pava, Teodora ve ben bu grubu oluşturuyorduk. İlk inişten bir sedye çıkarıldı ve ikinci ekip hazır olup başladığında bu sefer dipten mağaranın çıkışına olan kurtarma operasyonu başladı. İkinci iniş için iki CW hattı kuruldu. İlk iniş içinse aşağıda trolyen çıkışta iki CW hattı ve mağaranın ağzına da sedyeyi almak için bir sistem kurulmuştu. Mağaranın dibine bivak kuruldu ve sedyenin içine alüminyum folyo yerleştirilip kazazede sarıldı.

Başarılı bir şekilde hatlar toplanıp operasyon sonlandırıldığında saat 19.00 civarıydı. Ayrıca ahtapot dedikleri bir kazazede ısıtma aleti vardı fakat kullanılmadı. İçine bir fitili yakıp koyuyorsunuz o dumanı dışarı atan bir borusu var ve 4 ayrı ahtapot kolu fitilin ateşi ile ısınıyor, kazazedeyi ısıtıyor. Kazazede ısıyı artırıp kısabiliyor. Ben ikinci inisteki bir CW hattında regulatordum. Görevimi yaptıktan sonra kurtarma dışındaki iniş çıkışı sağlayan bir hattın ipini topladım. İki yerinden ağır hasar almıştı ve düğümleyip kesilmesi üzere bıraktım. Akşam da toplantıda Macaristan’dan katılan bay Salty -Macar ekipte eğitmen- çekerler hakkında bir sunum yaptı. Bazı akşamlar da bu şekilde sunumlarla bilgiler aktarıldı.

Trolyenler

Saat oldukça geç olmuştu ama sabah olduğunda yine kimse kimseyi beklemedi ve her şey saatinde gerçekleşti. 29 Haziran günü kayada bir kurtarma operasyonu gerçekleşti. 3 doğal bağlantı noktası insanlardan oluşturularak ortadaki kişi stop desandörü ile hafif eğimli bir yüzeyden sedyeyi saldı. Daha sonra sedye 3 ayrı CW hattından geçip aşağıdaki trolyene aktarıldı. Trolyenden alınan sedye 6 kişi ile taşınarak 45 derecelik açıyla dikeye doğru kurulan trolyene koyulup kayanın üstüne getirildi. Operasyon sonlandırıldı.

Operasyonu bazı Slovenya televizyon kanalları kaydettiler ve bizimle röportaj yaptılar. Burada yine regulator ‘master’dım.. Artık çantalardan malzemelerimizi alıp kendi hatlarımızı kuruyorduk o gün de öyle yaptım. Ha bu arada sabah 09.00 gibi başlayan kurtarma öğlen başarıyla sonlandırılmıştı. Ödül olarak denize gittik yüzdük ve son kurtarma gününe uyanmak için uyuduk.

Sonuç

30 Haziran’da sabah toplantı salonuna gittik, planlar yapıldı. Mağaraya gidildiğinde malzeme kasaları bırakılıyor yapılan planlamaya göre herkes malzemesini alıyordu. Slivarske Ponikve Mağarası aktif bir mağaraydı fakat bu gün için su girişi yoktu. Bu sefer 3 ayrı ekip belirlendi. 1. ekip büyük bir gölün bulunduğu dipten 2. ekibe sedyeyi aktarmakla görevliydi. 2. ekipten 1. ekibe sedye geçecek ve 1. ekip sedyeyi dışarı çıkaracaktı. 1. Ekibin lideri bendim ve Jerica, Pava ve Ana ile makara sistemleri kurduk. Aktif bir mağara olduğundan telefon hattı döşendi.

Her ne kadar Katarina operasyondaki hareketleri Ema’nın yaptığı gibi mağaranın dışında telefon hattına yakının bulunup yazsa da liderlerden saatleri not almaları isteniyordu. Aşağıda bulunan doktor kaza senaryosu ile açıklamalarda bulundu. 2 adet beyaz medical eşya bidonu bulunmaktaydı. Olası durumlarda bıçağın önemi hatırlatıldı. Ayrıca daha önceki bir çalışmada kazazedenin konforu için dikey kurtarma hatlarında da sedyeyi -aparatı sayesinde- yatay konumda tutarak nasıl çıkarabileceğimiz gösterilmişti. Mağara içinde sürekli elden ele aktarması ve farklı insan pozisyonlarında aktarmalar yapıldı. Kurtarma başarılı bir şekilde sonlandırıldı, herkes harika iş çıkardı. Akşamki toplantıda yapılan bazı hatalar konuşuldu. Toplantı kapatıldı ve veda konuşmaları ile sertifikalar dağıtıldı. Bu son operasyon, çalışma ve toplantıydı.

Slovenya’ya bol teşekkürlerle…

Ümran SADIÇ